Συμβουλές online αγορών - Πώς θα προστατευτώ ως online καταναλωτής;

1. 
2. Το Skroutz συγκεντρώνει τις πιο χρήσιμες συμβουλές online αγορών σε 5 συνοπτικά posts, ώστε να είσαι ενημερωμένος και να κάνεις τις πιο έξυπνες αγορές από το Internet:

   1. Μέρος 1ο: Τι πρέπει να προσέχω πριν την αγορά;
   2. Μέρος 2ο: Τι προσέχω όταν κάνω τη συναλλαγή και μετά την αγορά;
   3. Μέρος 3ο: Ποιά είναι τα δικαιώματά μου όταν αγοράζω online;
   4. Μέρος 4ο: Ποιοι είναι οι πιο συνηθισμένοι τρόποι πληρωμής;
   5. Μέρος 5ο: Πώς θα προστατευτώ ως online καταναλωτής;
   Προτού "ξεχυθείς" στο Internet για τις online αγορές σου, υπάρχουν κάποιες απλές συμβουλές που μπορείς να ακολουθήσεις, ώστε να είσαι σίγουρος ότι ο Η/Υ σου είναι “ετοιμοπόλεμος” για να αμυνθεί σε τυχόν επιθέσεις και να προστατευτείς από απρόοπτα. Αρκεί να είσαι λίγο πονηρεμένος για να αναγνωρίζεις προσπάθειες παραπλάνησης ή υποκλοπής στοιχείων και φυσικά, να γνωρίζεις ποιες είναι οι επιλογές σου σε περίπτωση που προκύψει κάποιο πρόβλημα, προτού καταφύγεις στη δικαιοσύνη.

   Προστάτευσε τον Η/Υ σου

   Σε οποιαδήποτε συναλλαγή μέσω Διαδικτύου είναι προτιμότερο να χρησιμοποιείς τον προσωπικό σου Η/Υ, smartphone ή tablet. Αυτό βέβαια ισχύει έτσι κι αλλιώς, είτε κάνεις online αγορές, είτε όχι.
   Φρόντισε να έχεις εγκατεστημένο στον Η/Υ σου κάποιο πρόγραμμα προστασίας από ιούς (antivirus), το οποίο να αναβαθμίζεις συχνά ή ακόμη καλύτερα να έχεις επιλέξει να λαμβάνει τις ενημερώσεις αυτόματα. Βεβαιώσου, επίσης, ότι έχεις ενεργοποιήσει το τείχος προστασίας (firewall), για να αντιμετωπίσεις επιθέσεις από ανεπιθύμητους εισβολείς και κακόβουλο λογισμικό (malware).
   Το ίδιο ισχύει και για τον Internet browser. Σιγουρέψου ότι χρησιμοποιείς την πιο πρόσφατη έκδοσή του αγαπημένου σου browser, για να μην υπάρχουν κενά ασφαλείας και να είσαι πάντα προστατευμένος.

   Απέφυγε τη χρήση δημόσιου υπολογιστή

   Σε όλες τις περιπτώσεις ο κανόνας λέει ότι είναι ασφαλέστερο να αποφεύγεις να κάνεις τις αγορές σου μέσω κοινόχρηστων Η/Υ και ανοικτών δικτύων και συνδέσεων Wi-Fi.
   Όταν χρησιμοποιείς έναν Η/Υ που δεν είναι δικός σου, δε μπορείς να είσαι σίγουρος για την ασφάλεια των συναλλαγών σου. Εάν ωστόσο χρειαστεί να το κάνεις, απενεργοποίησε την αυτόματη καταχώρηση των στοιχείων σου στα πεδία του browser και όταν ολοκληρώσεις αυτό που κάνεις, διέγραψε το ιστορικό των κινήσεών σου, όπως cookies, αποθηκευμένους κωδικούς και φόρμες συμπλήρωσης. Σημαντικό είναι, επίσης, να έχεις πάντα κατά νου να κάνεις αποσύνδεση (logout) από υπηρεσίες, ηλεκτρονικό ταχυδρομείο και καταστήματα στα οποία είχες συνδεθεί (login).
   Μεγαλύτερη προσοχή απαιτείται ακόμη κι όταν χρησιμοποιείς το δικό σου laptop, tablet ή smartphone κάνοντας χρήση δημόσιου δικτύου WiFi, διότι είναι σχετικά εύκολο για κάποιον τρίτο να υποκλέψει στοιχεία ή να έχει πρόσβαση στη συσκευή σου μέσω ασύρματου δικτύου.

   Δημιούργησε δυνατά passwords με φαντασία

   Τις περισσότερες φορές για να πραγματοποιήσεις μια αγορά ή συναλλαγή σε κάποιο ηλεκτρονικό κατάστημα, το πιθανότερο είναι ότι θα χρειαστεί να δημιουργήσεις ένα λογαριασμό και να επιλέξεις password. Για όλα τα passwords που χρησιμοποιείς ισχύουν τα εξής:
   • Φροντίζεις να τα αλλάζεις τακτικά.
   • Αποφεύγεις να χρησιμοποιείς το ίδιο όνομα χρήστη και κωδικό σε διαφορετικές υπηρεσίες του Διαδικτύου, ώστε αν κάποιος σπάσει τον κωδικό σου σε μία υπηρεσία, να μην έχει πρόσβαση παντού.
   • Τα ονόματα, οι ημερομηνίες γέννησης και οι αριθμοί τηλεφώνου μπορεί να φαίνονται ως η κατάλληλη λύση για να θυμάσαι τους κωδικού σου. Η σύσταση όμως των ειδικών είναι μία: βάλε φαντασία! Χρησιμοποίησε συνδυασμό λέξεων, αριθμών και συμβόλων που είναι δύσκολο να ανιχνευθούν, εναλλάσοντας πεζά και κεφαλαία γράμματα. Δες τι συμβουλεύει για τους κωδικούς το SaferInternet.gr.
   • Μπορείς να χρησιμοποιήσεις μια εφαρμογή διαχείρισης κωδικών, που οργανώνει τους κωδικούς σου και τους αποθηκεύει κρυπτογραφημένους για μεγαλύτερη προστασία. Έτσι κάνεις τη ζωή σου πιο εύκολη, αφού δε χρειάζεται να τους θυμάσαι όλους από μνήμης. Μια τέτοια δωρεάν εφαρμογή είναι το Keepass, το οποίο λειτουργεί και στη λογική ότι πρέπει να θυμάσαι μόνο έναν κεντρικό κωδικό.

   Προσφορές και χρηματική επιβράβευση

   Συνετό είναι να είσαι επιφυλακτικός όταν συναντάς “απίστευτες“ τιμές και προσφορές που "λήγουν άμεσα". Οι προσφορές με πολύ σύντομη ημερομηνία λήξης μπορούν να εμφανιστούν στο e-mail σου, αλλά και σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης, όπως συνέβη με το Pinterest. Επίσης, ιδιαίτερη προσοχή θα πρέπει να δίνεις εάν υπάρχει ασυνταξία ή ορθογραφικά λάθη στην ονομασία ενός website. Ακόμη κι αν θέλεις να το ελέγξεις, είναι προτιμότερο να πληκτρολογήσεις απευθείας στη γραμμή διευθύνσεων του browser το όνομα του website παρά να κάνεις κλικ σε κάποιο link, για να δεις εάν θα σε οδηγήσει πραγματικά εκεί.
   Κάτι άλλο που θα πρέπει να προσέχεις είναι όταν σου ζητούνται υπερβολικά πολλές πληροφορίες. Εάν μια ιστοσελίδα αγορών ζητά πολλές πληροφορίες σχετικά με την αγορά σου για μία απλή παραγγελία, όπως για παράδειγμα τον αριθμό μητρώου κοινωνικής ασφάλισης ή κωδικούς pin της κάρτας, εγκατέλειψε αμέσως τη συναλλαγή.
   Τέλος, μην περιμένεις ποτέ χρήματα επειδή συμμετείχες σε έρευνα, δίνοντας μάλιστα και τον αριθμό του κινητού σου τηλεφώνου. Για ακόμη περισσότερες συμβουλές ασφάλειας στις online αγορές σου, μπορείς να επισκεφθείς την ESET.

   Πριν καταφύγεις στη δικαιοσύνη

   Μια παραδοχή είναι ότι όταν ψωνίζεις on line, υπάρχουν περιπτώσεις που κάτι μπορεί να πάει στραβά ή να συμβεί κάτι απρόοπτο και τελικά ίσως αναγκαστείς να καταφύγεις στη δικαιοσύνη για να βρεις το δίκιο σου. Επίσης, είναι γεγονός ότι η προσφυγή στα δικαστήρια, είναι μια χρονοβόρα και κοστοβόρα διαδικασία, άρα καλό είναι να εξαντλήσεις κάθε μέσο στη διάθεσή σου, προτού επιλέξεις αυτήν την οδό.
   Επομένως, εάν διαπιστώσεις κάποια παραβίαση των δικαιωμάτων σου, φρόντισε να κάνεις τα εξής:
   1. Επικοινώνησε πρώτα με την εξυπηρέτηση πελατών (customer care) του ηλεκτρονικού καταστήματος από το οποίο έχεις κάνει την αγορά σου για να ενημερώσεις για το πρόβλημα και να ζητήσεις λύση. Επιχειρώντας σε πρώτη φάση να επικοινωνήσεις το πρόβλημα στο κατάστημα μπορεί να φέρει άμεσα λύση στο ζήτημά σου - καμία αξιόπιστη επιχείρηση δεν επιθυμεί να δυσφημιστεί στους πελάτες της ή να πληρώσει αποζημιώσεις/ διοικητικά πρόστιμα.
   2. Ανάλογα με τη φύση του προβλήματος, αν δεν εξυπηρετηθείς από το κατάστημα, μπορείς να προσφύγεις στον αρμόδιο φορέα για την προάσπιση των δικαιωμάτων σου, όπως τη Γενική Γραμματεία Καταναλωτή, την Εθνική Επιτροπή Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων (ΕΕΤΤ), την Αρχή Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων και την Αρχή Διασφάλισης του Απορρήτου των Επικοινωνιών (ΑΔΑΕ).
   3. Εάν δε βγει άκρη με την απευθείας επικοινωνία σου με το ηλεκτρονικό κατάστημα, μπορείς να καταθέσεις εάν χρειάζεται, αναφορά καταγγελίας στο Συνήγορο του Καταναλωτή, ο οποίος είτε θα την εξετάσει καλώντας σε ακρόαση τα εμπλεκόμενα μέρη, είτε θα τη διαβιβάσει στα αρμόδια όργανα.
   Ο Συνήγορος του Καταναλωτή εκδίδει αποφάσεις που δεν είναι δεσμευτικές, ωστόσο σε πολλές περιπτώσεις μεσολαβεί για εξωδικαστική επίλυση της διαφοράς σου με έναν προμηθευτή/ηλεκτρονικό κατάστημα.
   Επιπλέον, η Γενική Γραμματεία Καταναλωτή είναι η αρμόδια αρχή για την επιβολή διοικητικών κυρώσεων για παραβιάσεις της ειδικής νομοθεσίας του Ηλεκτρονικού Εμπορίου όπως ορίζεται στο Ν.2251/1994, σχετικά με τα δικαιώματα του καταναλωτή. Για περισσότερες πληροφορίες επί του θέματος μπορείς να ανατρέξεις στην ιστοσελίδα της Γενικής Γραμματείας Καταναλωτή και συγκεκριμένα στην ενότητα "Επανόρθωση – Άσκηση δικαιωμάτων Καταναλωτών".

   Χρήσιμες ιστοσελίδες

   "Σαν βγεις στον πηγαιμό"...για το Ηλεκτρονικό Εμπόριο ένα είναι σίγουρο: ως καταναλωτής που ψωνίζεις online, εάν αντιμετωπίσεις κάτι απρόοπτο, δεν είσαι μόνος σου! Υπάρχουν αρκετοί φορείς που δουλεύουν και φροντίζουν για τη βελτίωση των ηλεκτρονικών αγορών στην Ελλάδα και παράλληλα προασπίζονται τα δικαιώματά σου. Έτσι, εάν προκύψει κάποιο θέμα, πλέον γνωρίζεις σε ποιον να απευθυνθείς και μπορείς να νιώθεις πιο σίγουρος την επόμενη φορά που θα αγοράσεις online.
   1. Γενική Γραμματεία Καταναλωτή
   2. Συνήγορος του Καταναλωτή
   3. Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα
   4. Ελληνικός Σύνδεσμος Ηλεκτρονικού Εμπορίου (GRECA)
   5. Γενική Ομοσπονδία Καταναλωτών Ελλάδος (INKA)
   6. Ένωση για την Ποιότητα της Ζωής (ΕΚΠΟΙΖΩ)
   7. Ελληνική Ένωση Πωλήσεων από απόσταση και Ηλεκτρονικού Εμπορίου (ΕΠΑΜ)
   8. Safer Internet
   Έρευνα-δημοσιογραφική επιμέλεια: Ελένη Νάτση, Δημοσιογράφος και Κειμενογράφος από SKROUTZ BLOG